Uzun yazı okumaya gelemeyenlere müjde: Lafı kısa keseceğim.
Bugün köşemi bir ustaya bırakacağım. Bugünkü benden 2 yaş gençken ve Mustafa Kemal henüz 7 yaşındayken ölmüş bir usta. Paşa bu şairin eserleriyle askerî okuldayken tanışacak, kurtuluş mücadelesi günlerinde kendisinden alıntı yapacak, bir keresinde kendisinden “hislerimin babası” ifadesiyle bahsedecek.
“Hürriyet Kasidesi”nden beyitler derledim sizin için.
“Kaside”, “kasıt” sözcüğünden türetilmiş: Belli bir konuyu esas alarak yapılandırılmış şiir, anlamına geliyor. İçeriği genellikle dinî veya kimi büyüklerin methi olsa da farklı noktalara da yönelebiliyor. Kısaca ve pratik anlamıyla “övgü” demek.
“Hürriyet” de “hürriyet” demek.
*
Hakîr olduysa millet, şânına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher, sâkıt olmaz kadr-ü kıymetten
Yere düşmekle cevher, sâkıt olmaz kadr-ü kıymetten
(Millet hor görülmüşse şanından eksilir sanma
Cevher yere düşmekle şeref ve değerinden bir şey kaybetmez)
Cevher yere düşmekle şeref ve değerinden bir şey kaybetmez)
Vücûdun kim hamir-i mâyesi hâk-i vatandandır
Ne gâm râh-ı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten
Ne gâm râh-ı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten
(Vücut ki mayası vatan toprağıdır
Acı ve sıkıntı içinde vatan yolunda toprak olsa ne gam)
Acı ve sıkıntı içinde vatan yolunda toprak olsa ne gam)
Muini zâlimin dünyada erbâb-ı denaettir
Köpektir zevk alan, sayyâd-ı bi-insâfa hizmetten
Köpektir zevk alan, sayyâd-ı bi-insâfa hizmetten
(Dünyada zalimin yardımcısı aşağılık kimselerdir
İnsafsız avcıya hizmetten zevk alan ancak köpektir)
İnsafsız avcıya hizmetten zevk alan ancak köpektir)
Ne gam pür âteş-i hevl olsa da gavgâ-yı hürriyet
Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten
Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten
(Özgürlük mücadelesi korkulu ateş olsa kaç yazar
Yiğit insan gayret meydanından mı kaçar)
Yiğit insan gayret meydanından mı kaçar)
Kemend-i can-güdâz-ı ejder-i kahr olsa cellâdın
Müreccahtır yine bin kerre zencîr-i esâretten
Müreccahtır yine bin kerre zencîr-i esâretten
(Celladın can yakan kemendi acımasız bir ejder olsa
Yine bin defa iyidir esaret zincirinden)
Yine bin defa iyidir esaret zincirinden)
Civânmerdân-ı milletle hazer gavgâdan ey bidâd
Erir şemşîr-i zulmün âteş-i hûn-i hamiyetten
Erir şemşîr-i zulmün âteş-i hûn-i hamiyetten
(Ey adaletsiz, milletin yiğitleriyle kavgadan sakın
Senin zulmünün kılıcı ateşi karşısında erir hamiyet kanının)
Senin zulmünün kılıcı ateşi karşısında erir hamiyet kanının)
Ne mümkün zulm ile bidâd ile imhâ-yı hürriyet
Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten
Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten
(Zulüm ile işkence ile hürriyeti ortadan kaldırmak ne mümkün
Eğer kendinde güç görüyorsan idraki yok etmeye çalış insanlıktan)
Eğer kendinde güç görüyorsan idraki yok etmeye çalış insanlıktan)
Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
(Ey hürriyetin güzel yüzü sen ne büyüleyici imişsin
Gerçi aşkının esiri olduk esaretten kurtulduk derken)
Gerçi aşkının esiri olduk esaretten kurtulduk derken)
Ne yâr-ı cân imişsin ah ey ümmid-i istikbâl
Cihanı sensin azad eyleyen bin ye's ü mihnetten
Cihanı sensin azad eyleyen bin ye's ü mihnetten
(Ey gelecek umudu, ne can dostuymuşsun
Dünyayı bütün üzüntü ve sıkıntılardan kurtaran sensin)
Dünyayı bütün üzüntü ve sıkıntılardan kurtaran sensin)
NAMIK KEMAL
(Günümüz Türkçesine çeviride antoloji.com sitesinden yararlanıldı.)
*
Türkiyemize huzur, ferahlık ve selamet diliyorum.
