NASA ve diğer uzay ajanslarının Ay, Mars ve ötesine yönelik uzun soluklu görev planları, lojistik açıdan aşılması zor, büyük bir engelle karşı karşıya: Astronotların yiyecek ihtiyacı. Şu anda gıda, Dünya’da üretilip Uluslararası Uzay İstasyonu’na taşınıyor. Ancak bu yöntem, alçak Dünya yörüngesindeki görevler için uygulanabilir olsa da, Mars gibi çok daha uzak hedefler için hem aşırı maliyetli hem de teknik olarak sürdürülemez.
Avrupa Uzay Ajansı ESA, bu lojistik zorluğa yenilikçi bir çözüm getirmek amacıyla HOBI-WAN (Ağırlıksız Ortamda Besin Kaynağı Olarak Hidrojen Oksitleyen Bakteriler) adlı iddialı bir proje başlattı. Bu proje, uzayda çok az kaynak kullanarak üretilebilecek, Solein adı verilen toz halindeki bir proteini test etmeye odaklanıyor.
ESA’nın baş keşif bilimcisi Angelique Van Ombergen, bu projenin amacını, insanlı uzay uçuşlarının özerkliğini, dayanıklılığını ve astronotların refahını artıracak hayati bir kaynak geliştirmek olarak özetledi. Van Ombergen, “İnsanlığın Ay’da uzun süreli görevler yürütebilmesi veya bir gün Mars’a gidebilmesi için, sınırlı kaynaklarla hayatta kalabilmek adına yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlere ihtiyacı var” ifadelerini kullandı.
Hava, elektrik ve mikrop: Solein nasıl üretiliyor?
Solein, Finlandiyalı gıda teknolojisi şirketi Solar Foods tarafından geliştirilen, mikrop, hava ve elektrik kullanılarak gaz fermantasyonu süreciyle üretilen oldukça çok yönlü bir protein tozu. Şirket bu teknolojiyi Dünya’da başarıyla sergilemiş olsa da, uzay ortamında bazı tekniklerin adapte edilmesi gerekecek.
Örneğin, Dünya’da protein sentezi için genellikle azot kaynağı olarak amonyak kullanılırken, uzay görevlerinde bu kaynağın idrarda bulunan organik bir bileşik olan üre olması planlanıyor. Bu, kaynakların kapalı bir döngüde yeniden kullanılması anlamına geliyor.
Solar Foods, önümüzdeki sekiz ay boyunca ana yüklenici OHB System AG ile birlikte çalışarak uzayda Solein üretimi için gerekli teknolojiyi geliştirecek. Bu ilk aşama başarıyla tamamlanırsa, Solein üretimi daha sonra ISS’de test edilerek gerçek uzay koşullarındaki performansı gözlemlenecek.
Solar Foods Uzay ve Savunma Kıdemli Başkan Yardımcısı Arttu Luukanen, bu projenin amacının, mikroorganizmalarının tıpkı Dünya'daki gibi uzay ortamında da büyüdüğünü doğrulamak ve bu amaçla kullanılacak gaz fermantasyonu teknolojisinin temellerini atmak olduğunu belirtti. Luukanen, “Bu, insanlık tarihinde daha önce hiç yapılmamış bir şey” diyerek projenin önemini vurguladı. Uzay ortamındaki zorluklardan da bahseden Luukanen, mikro yerçekiminde gazların ve sıvıların davranışının, kaldırma kuvveti olmadığı için büyük ölçüde farklılaştığını ve bunun Solein mikropları için besin ve gazların taşınmasını ciddi şekilde etkileyebileceğini ekledi.
Yorumlar
Kalan Karakter: