İran, paradan dört sıfır atmaya hazırlanıyor
İran Parlamentosu, yıllardır tartışılan para biriminden dört sıfır atma planını yeniden gündeme aldı. Ekonomideki derin kriz, yüksek enflasyon ve uluslararası yaptırımların baskısı, bu radikal adımın atılmasında etkili oldu.
Riyal kalacak, değer sadeleşecek
Parlamentonun ekonomi komisyonunda alınan karara göre, riyal ulusal para birimi olarak kalacak ancak mevcut birimden dört sıfır atılacak. Böylece 1 yeni riyal, 10.000 eski riyale eşit olacak. Yeni sistemde riyal 100 “gheran”a bölünecek.
Günlük kullanımda toman hâkim
Her ne kadar riyal resmi para birimi olsa da İran halkı günlük işlemlerde fiilen toman kullanıyor. 1 toman, 10 riyale eşit kabul ediliyor. Serbest piyasada ise riyal, 1 ABD doları karşısında yaklaşık 920 bin seviyesinde işlem görüyor.
Kriz derinleşince değişiklik kaçınılmaz oldu
İran Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin, daha önce riyalin küresel imajı zayıf olduğu için para biriminde sadeleştirmeye gidileceğini belirtmişti. Ekonomik kriz, ABD yaptırımları ve savaş riski, bu yöndeki kararı hızlandırdı.
Yaptırımlar ve savaş ekonomiyi sarstı
İran ekonomisi, 2018’de ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından uygulamaya konan yaptırımlarla ağır darbe aldı. 2025 başında Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle yaptırımlar sıkılaştırıldı. Haziran ayında ise İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları sonucu yaşanan 12 günlük savaş, ekonomideki istikrarsızlığı daha da artırdı.
