IBM ve NASA, Güneş’in dijital ikizini geliştirdi

IBM ve NASA, güneş patlamalarını daha hızlı ve doğru şekilde öngörmek için Surya adını verdikleri yapay zekâ tabanlı bir dijital ikiz geliştirdi. Model, geleneksel sistemlere kıyasla tahmin süresini yarı yarıya düşürürken doğruluğu yüzde 16 artırıyor. Surya, Güneş aktivitelerinin Dünya üzerindeki etkilerini analiz ederek hem yörüngedeki astronotları hem de kritik iletişim altyapısını korumayı hedefliyor.

Surya, NASA’nın Güneş Dinamiği Gözlemevi (SDO) tarafından 2010’dan bu yana toplanan dokuz yıllık yüksek çözünürlüklü verilerle eğitildi. Model, farklı veri formatlarını birleştirip analiz ederek Güneş’in dinamik bir dijital ikizini oluşturuyor. Long-range transformer mimarisi ve spektral geçit mekanizması sayesinde veri gürültüsü azaltılıyor ve analiz kalitesi yükseltiliyor.

Testler sırasında Surya, Parker Güneş Probu ve SOHO gibi gözlem araçlarından gelen verileri entegre edebildi. Model, parlama aktiviteleri ve güneş rüzgarı hızını tahmin etmede başarılı oldu. Geleneksel yöntemlerin bir saat önceden tahmin edebildiği patlamaları, Surya iki saat öncesinden tahmin edebiliyor.

NASA, Surya’nın mimarisinin yalnızca heliofizik alanıyla sınırlı kalmayıp gezegen bilimleri ve Dünya gözlemleri gibi farklı alanlarda da kullanılabileceğini belirtiyor. Büyük güneş fırtınalarının telekomünikasyon, elektrik şebekeleri ve GPS sistemleri üzerindeki olumsuz etkileri düşünüldüğünde, modelin sağladığı erken uyarı süresi kritik öneme sahip.