Merve Öz: Yapay zeka sizi anlıyor gibi yapar

Uzm. Psikolog uyardı: “Yapay zeka terapiyi taklit edemez”

Yapay zekanın dijital terapist gibi kullanılmasının tehlikelerine dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri'nden Uzman Klinik Psikolog Merve Öz, bireylerin ruhsal destek için mutlaka alanında uzman terapistlere başvurması gerektiğini vurguladı.

“Yapay zeka sizi anlıyormuş gibi yapabilir ama hissedemez,” diyen Öz, teknolojik araçların empati gibi temel insani becerileri yalnızca simüle edebildiğini söyledi.

“Empati kuramaz, güven ilişkisi kuramaz”

Psikoterapinin temelinde gözlem, duyguların yansıtılması ve kişisel bağ olduğunu belirten Öz, yapay zekanın bu derin ilişkisel katmanı oluşturamayacağını söyledi:

“Terapistler ses tonu, mimik ve beden dili gibi sinyallerden bireyin iç dünyasına dair çıkarımlar yapar. Yapay zeka, bu karmaşıklığı algılayamaz.”

“Duygusal rahatlama aldatıcı olabilir”

Öz, yapay zekayla yapılan sohbetlerin kişide sahte bir rahatlama duygusu yaratabileceğine dikkat çekerek şöyle devam etti:

“Yapay zeka, kişiye haklı hissettirmeye odaklanır; ama psikoterapide yüzleşme ve dönüşüm esastır. Zorlayıcı konuların üzerine gitmez; bu da kaçınmayı tetikleyebilir.”

Veri güvenliği riski var

Terapilerin etik kurallar ve gizlilik esasına göre yapıldığını vurgulayan Öz, yapay zekada bu durumun sağlanamayabileceğini ifade etti:

“Duygusal veriler, kötüye kullanılma riski taşır. Ruh sağlığı gibi hassas bir alanda bu verilerin güvenliği çok önemlidir.”

“Yapay zeka kriz anlarında yeterli değildir”

Depresyon, intihar düşünceleri veya şiddet içeren durumlarda yapay zekanın yetersiz ve riskli kalabileceğini ifade eden Öz, bu tür karmaşık psikolojik süreçlerin uzman müdahalesi gerektirdiğini söyledi.

“Yasal sorumluluk ve etik denetim yok”

Psikologlar meslek etiğine ve denetime tabi iken, yapay zekanın yasal ya da etik sorumluluk taşımadığına dikkat çeken Öz, güvenli bir terapi ortamının bu şartlarla mümkün olduğunu belirtti.

“Yapay zekaya bağlanmak yalnızlığı artırabilir”

Sürekli yapay zeka ile konuşmanın bireylerde “İnsanlara ihtiyacım yok” düşüncesini doğurabileceğine işaret eden Öz, bunun yalnızlaşma ve bağımlılığa yol açabileceğini de ekledi:

“Duygusal iyileşme insanlar arası bağlarla olur. Yapay zekaya aşırı yönelmek, kişiyi kendi iç dünyasıyla bağlantı kurmaktan uzaklaştırabilir.”