Danıştay 6. Dairesi İzmir 1/1000 binlik imar planlarındaki 11 ayrı bölgedeki imar çalışmalarını iptal etti. Bergama Allianoi termal turizm kültür ve koruma gelişme bölgesi sınırı ve turizm tesis alanı, Zeytindağ ile Örlemiş arasındaki sanayi alanı Bornova Karaçam Köyü kentsel yerleşik alan, Çeşme Reisdere kentsel gelişme alanı, Çeşme Ilıca turizm tesis alanı, Alaçatı kentsel gelişme alanı, Karaburun Bozköy kuzeyi kentsel gelişme alanı, Kemalpaşa Yukarı Kızılca Mahallesi Kurudere'nin kuzeydoğusunda öngörülen doğal sit alanı notasyonunda özel proje alanı ve tercihli kullanım alanı, Menemen-Emiralem-Göktepe Mahalleler arasında bulunan kentsel gelişme alanı, Torbalı İlçesi, Subaşı Mahallesinde bulunan sanayi alanı, Urla Özbek Köyü'nde öngörülen kentsel gelişme alanı kullanım kararları Danıştay kararıyla yürürlükten kaldırıldı.
TARİHİ DEĞİŞİKLİKLER
2019/1496 esas no ile Kıyı Ege Belediyeler Birliğinin Avukat Hüseyin Enis Dinçeroğlu’nın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına açtığı davada Danıştay Altıncı Daire 2205/1521 kararı İzmir için tarihi iptallere imza attı. Danıştay kararında, “Dava konusu İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının, aşağıda ayrıntısı yazılı itirazlar yönünden şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırı olduğundan iptali gerektiği iddia edilmektedir. Planlama hiyerarşisi gereği, alt ölçekli planlar üst ölçekli planlarla uyumlu olmak zorundadır. Ancak planlama süreci, daha önce de belirtildiği gibi geri beslemeli bir süreçtir. Yani eğer bir alt ölçekli plan, üst ölçekli plandan önce yapıldıysa, üst ölçekli plan yapım sürecinde söz konusu alt ölçekli planın kararlarını da değerlendirmek gerekir. Bunun anlamı alt ölçekli plandaki tüm kararların kabul edilip üst ölçekli plana işlenmesi demek değildir. Burada yapılan, alt ölçekli plandaki yapısal kararların incelenmesi ve bu yapısal kararların koruma-kullanma dengesinin sağlanması ilkesi doğrultusunda, üst ölçekli planda sürdürülmesinin anlamlı olup olmayacağının araştırılmasıdır. Dolayısıyla, alt ölçekli plan kararlarının kimisinin üst ölçekli çevre düzeni planına aktarılması anlamlı olabilir” ifadeleri dikkat çekti.
DERS GİBİ DANIŞTAY KARARI
Danıştay kararında şu çarpıcı ifadeler yer aldı:
Dava konusu çevre düzeni planının uyuşmazlığa konu edilen yer seçimi kararları incelendiğinde,
-Bergama Allianoi termal turizm kültür ve koruma gelişme bölgesi sınırı ve turizm tesis alanı kullanım kararının; bölgedeki yeşil alan sürekliliğini kesintiye uğrattığı ve üst ölçekli plandan beklenen doğal alanların korunması ilkesine aykırılık taşıdığı,
DOĞAL TARIMSAL ALANLARIN KORUNMASI İLKESİNE AYKIRI
-Zeytindağ ile Örlemiş arasındaki sanayi alanı kullanım kararının; çevre düzeni planlarından beklenen koruma-kullanma dengesinin sağlanması, doğal ve tarımsal alanların korunması ilkelerine aykırı bir planlama kararı olduğu,
KARAÇAM KÖYÜ AMACI DIŞINDA KENTSEL YERLEŞİK ALAN OLARAK GÖSTERİLMİŞ
-Bornova İlçesi, Karaçam Köyü kentsel yerleşik alan kullanım kararının; doğal sit alanı sürekliliği içinde bulunan bir alanın plan gösterim tekniği, dili ve amacı dışında kentsel yerleşik alan olarak gösterilmesinin şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarıyla bağdaşmadığı,
Reisdere kentsel gelişme alanı kullanım kararının; bir çevre düzeni planında olması beklenen alt ölçekli plan çalışmalarını yönlendirecek strateji ve politikalar belirlenmediği, yerleşmeleri çarpık kentsel gelişme ve nüfus artışı baskısından korumaya yönelik ilkelerin ortaya konulmadığı, kapsamlı inceleme ve analizlere dayanmadığı,
ILICA’DA DOĞAL ÇEVRE KORUNMAMIŞ
-Ilıca turizm tesis alanı kullanım kararının; doğal çevrenin korunmasını sağlayacak herhangi bir stratejik karar geliştirmediği, konum olarak ağaçlandırılacak alan ve makilik-fundalık alan içinde yer aldığı, kentsel gelişmeyi sınırlayan önemli bir yeşil sürekliliğin parçası olduğu, uydu görüntüsü incelendiğinde alanda herhangi bir yapılaşmanın bulunmadığı, mevcut haliyle yeşil alan sürekliliği içinde bulunan bölgenin doğal alan karakterini koruduğu görüldüğünden dava konusu plan açıklama raporunda öngörülen doğal çevrenin korunması ilkeleri ve bölge üzerinde çelişki oluşturduğu,
-Alaçatı kentsel gelişme alanı kullanım kararının; Alaçatı yerleşiminin ihtiyacına yönelik kentsel gelişme alanına ilişkin ortaya konulan öngörü ile daha sonradan getirilen kentsel gelişme alanı lekesi arasında çelişki bulunduğu,
KARABURU'NDA GENİŞ BİR ALAN YERLEŞİME AÇILMIŞ
-Karaburun İlçesi, Bozköy Mahallesinin kuzeyinde yer alan kentsel gelişme alanı önerisinin mevcut yerleşimlerden bağımsız olduğu, uyuşmazlığa konu olan kentsel gelişme alanı kullanımı ile, mevcut birkaç yapıdan oluşan seyrek yapılaşmadan referans alarak oldukça geniş bir alanın yerleşime açılmasına olanak sağlandığı, tarım alanlarıyla çevrili ve doğal sit alanına da komşu olan bu kentsel gelişme alanı kullanımının, alandaki koruma-kullanma dengesini bozucu nitelikte olduğundan, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarıyla bağdaşmadığı,
-Menemen-Emiralem-Göktepe Mahalleleri arasında bulunan kentsel gelişme alanı kullanım kararının; plan açıklama raporunda, Menemen çevresinde, yapılaşmamış planlı alanların varlığına değinildiği halde, hangi sebebe ve ihtiyaca dayalı olarak getirildiğine yönelik bir açıklama yapılmaksızın, Menemen-Emiralem-Göktepe Mahalleleri arasında kalan alanın, kentsel gelişme alanı olarak belirlenmesinin, plan açıklama raporu ile plan paftası arasında çelişki oluşturduğu,
TORBALI’DA SANAYİ ALANI KULLANI YOK, PLANA DA GEREK YOK
-Torbalı İlçesi, Subaşı Mahallesinde bulunan sanayi alanı kullanım kararının; alanın çevresine bakıldığında böyle bir kullanımla yakın ilişkide olabilecek bir kullanım var olmadığı gibi böyle bir ihtiyacın oluşabileceğine yönelik bir gelişme öngörüsünün de bulunmadığı, bu büyüklükte sanayi ve depolama alanının içinde Küçük Menderes eski nehir yatağı olmasının da önemli bir jeomorfolojik ve doğal unsur olduğu, burada taşkın olasılığı ile beraber bu öğenin doğal bir değer olarak da görülmesi ve korumacı bir yaklaşımla planlanması gerektiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu planda 5403 sayılı Kanuna, şehircilik ilkelerine planlama esaslarına ve kamu yararına uyarlık görülmediği,
URLA’DA DOĞAL ÇEVRE KORUNMAMIŞ
-Urla İlçesi, Özbek Köyü'nde öngörülen kentsel gelişme alanı kullanım kararının; çevre düzeni planından beklenen koruma-kullanma dengesi prensibi kapsamında, doğal alanların hassasiyetle sürdürülmesi gerektiği, dava konusu alana ilişkin getirilen plan kararı ile koruma-kullanma ilkeleri kapsamında, doğal çevrenin korunmasını sağlayacak herhangi bir stratejik karar geliştirmediği, mevcut haliyle orman alanları ve tarım alanlarından oluşan bölgenin tam ortasında ve yeşil alan sürekliliği içinde bulunan bölgenin doğal alan karakterini koruduğu, etrafında hiçbir şekilde yapılaşma imkanı verilmeyen kullanımlardan oluşan bölgenin ortasında kalan alana dava konusu plan kararı ile yeni bir yapılaşma imkanı getirilerek bölgenin ihtiyacı olan doğal kullanımların imkansız hale geleceği ve sınırlı büyüklükteki doğal alanların yapılaşmaya açılacağı görüldüğünden, dava konusu plan açıklama raporunda öngörülen doğal çevrenin korunması ilkeleri ve bölge üzerinde yarattığı çelişki açısından söz konusu alanda öngörülen kentsel gelişme alanı plan kararında koruma kararları, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uyarlık görülmediği
DİKİLİ’NİN EKOLOJİK DENGESİNE TEHDİT
-Dikili İlçesi, Çandarlı Mahallesinde öngörülen "Tercihli Kullanım Alanı" kararının; alt ölçekli planlar açısından bu bölgelerde yapılaşma baskısını artırma potansiyeli barındırdığı, bölgenin genelinin büyük ölçüde doğal alan karakteri gösterdiği, dolayısıyla uyuşmazlık konusu alanlarda seyrek yoğunluklu konut alanlarının bulunmasının, bölgenin tercihli kullanım alanına alınmasını gerektirmediği, bu durumun alanın doğal karakterine, ekolojik dengesine ve planın koruma-kullanma dengesine tehdit oluşturması nedeniyle uygun olmadığı,
KEMALPAŞA’DA SİT ALANLARI VE DOĞAL YAŞAM ÜZERİNDE OLUMSUZ ETKİ
-Kemalpaşa İlçesi "Tercihli Alan Kullanımı ve Özel Proje Alanı" kararının; bölgedeki doğal alanlar ve tarım alanları ile sit alanları ve gölet çevresindeki doğal yaşam üzerinde olumsuz etki yaratacağı, bilimsel ve nesnel gerekçelere dayanmayan, tarihi ve doğal değerleri tehdit eden tercihli kullanım alanı ve özel proje alanı kararlarının şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarıyla bağdaşmadığından planlamaya uygun olmadığı
-Kemalpaşa İlçesi, OSB’nin batısında otoyol ile Ankara asfaltı arasında kalan kentsel gelişme alanı kullanım kararının; hem doğal çevreye duyarlılık gösterilmesi açısından, hem de arkeolojik sit alanı olan yer üzerinde yarattığı çelişki açısından şehircilik ilkeleri ve planlama esasları ile bağdaşmadığı,
ÇEŞME’DE AĞAÇLANDIRILACAK ALAN YOK EDİLMİŞ
-Çeşme İlçesinde yer alan Kutlu Aktaş Barajı’nın kuzeybatısında bulunan ağaçlandırılacak alan kullanımının tercihli kullanım alanına dönüştürülmesine ilişkin plan kararının yeşil sürekliliği ve yeşil alan bütünlüğünü bozacağı anlaşıldığından koruma-kullanma dengesi ilkesi ile şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarıyla uyuşmadığı gerekçeleriyle şehircilik ilkelerine planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda dava konusu İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının yer seçimine ilişkin kararlarından yukarıda sayılan alanlara ilişkin kısmı yönünden dava konusu işlemin iptali
Yorumlar
Kalan Karakter: