CHP’nin demokratikleşme çalışması komisyona sunuldu: 11 başlık altında kapsamlı reform talebi

Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 12 Ağustos 2025’te açıkladığı 29 maddelik Demokratikleşme Paketi temel alınarak hazırlanan kapsamlı çalışma, bugün toplanan Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun 19. toplantısında komisyon üyelerinin değerlendirmesine sunuldu.

CHP’li komisyon üyelerinin hazırladığı ve Grup Başkanvekili Murat Emir tarafından tüm komisyon üyeleriyle paylaşılan çalışma; yargı bağımsızlığından ifade özgürlüğüne, kayyım uygulamalarından toplumsal barışa, kadın ve çocuk haklarından nefret suçlarıyla mücadeleye kadar geniş bir reform alanını kapsıyor.

CHP, söz konusu çalışmanın komisyonun kuruluş amacına uygun olarak demokratikleşme, adalet, eşit yurttaşlık ve toplumsal barış için bir yol haritası olarak değerlendirilmesini talep etti.

11 Ana Başlıkta Demokratikleşme ve Hukuk Reformu

CHP tarafından sunulan metin, Türkiye’de hukuk devletinin güçlendirilmesi amacıyla 11 ana bölüm altında somut öneriler içeriyor:

1. AYM ve AİHM Kararlarının Uygulanması

Yargı kararlarının uygulanmasını engelleyen idari ve siyasi bariyerlerin kaldırılması talep ediliyor. CHP, anayasal kurumlara yönelik fiili engellemelerin hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığını vurguluyor.

2. Anayasal Hak ve Özgürlüklerin Önündeki Engellerin Kaldırılması

Bu başlık altında yedi alt madde bulunuyor:

• 2.1. Terörle Mücadele Kanunu’nun belirlilik ilkesine uygun hâle getirilmesi

• 2.2. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçunun yeniden düzenlenmesi

• 2.3. “İthal edilen otoriter yasa tekliflerinin” gündemden tamamen çekilmesi

• 2.4. Erişim engelleme uygulamasının sınırlandırılması

• 2.5. “Sansür yasası” olarak bilinen 7418 sayılı düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması

• 2.6. Basın özgürlüğünü kısıtlayan kurumsal ve yasal engellerin kaldırılması

• 2.7. Örgütlenme özgürlüğünün önündeki tüm yasal ve idari engellerin kaldırılması

3. Kürt Sorununda Demokratik Çözüm

CHP, Kürt sorununun, demokratik siyasetin güçlendirilmesi ve özgürlük alanlarının genişletilmesiyle çözülebileceğini savunarak siyasi alanın kriminalize edilmesine karşı bir tutum sergiliyor.

4. Kayyım Uygulamasının Sona Erdirilmesi

Yerel yönetimlere atanan kayyımların hukuk devleti ve demokrasi ilkelerine aykırı olduğu vurgulanarak, seçilmişlerin görevden ancak yargı kararlarıyla alınabileceği belirtiliyor.

5. Siyasetin Yargı Yoluyla Dizayn Edilmesine Son Verilmesi

Bu başlık, hukukun siyasallaşmasına yönelik kapsamlı eleştiriler içeriyor. Alt maddeler:

• 5.1. 19 Mart darbe girişimi kapsamında tutuklu siyasetçi ve bürokratların serbest bırakılması

• 5.2. Gezi davası dahil olmak üzere “toplumsal muhalefeti sindirmeye yönelik davalar” nedeniyle cezaevinde olanların tahliyesi

• 5.3. Gizli tanık uygulamasının kaldırılması

• 5.4. Etkin pişmanlığın “itirafçılığa ve iftiraya” dönüştüğü uygulamalara son verilmesi

• 5.5. Savunma hakkını kısıtlayan düzenlemelerin kaldırılması

• 5.6. Cezaevi idare gözlem kurullarının keyfi kararlarına sınırlama getirilmesi

• 5.7. Siyasi soruşturmalarda başsavcılıkların “yetki gaspının” önüne geçilmesi

• 5.8. Yargı mensuplarının sorumluluğunun artırılması

6. Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Kaldırılması

Metin, Türk Ceza Kanunu’ndaki cumhurbaşkanına hakaret maddesinin kaldırılmasını ve bunun yerine, “suikast ve fiili saldırı suçunun yeniden düzenlenmesini” içeriyor.

7. İnsan Haklarının Geliştirilmesi

3 alt madde ile desteklenen bu başlıkta:

• İşkence ve insanlığa karşı suçların etkin şekilde soruşturulması

• Nefret söylemi ve nefret suçlarının cezalandırılması

• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun tam bağımsız yapıya kavuşturulması

öneriliyor.

8. Kadın ve Çocuklara Yönelik Şiddetle Mücadele

CHP, kadına ve çocuğa yönelik şiddet suçlarının etkin soruşturulması, cezaların ağırlaştırılması ve kurumlar arası koordinasyonun güçlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.

9. Yargı ve İnfaz Sisteminin Demokratikleştirilmesi

Cezaevlerindeki hak ihlalleri, keyfi uygulamalar ve anti-demokratik infaz rejimi eleştirilerek kapsamlı bir reform talep ediliyor.

10. İnanç Özgürlüğü ve Devletin Tarafsızlığı

Alt maddeler şöyle:

• Cemevlerine ibadethane statüsü verilmesi

• Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın kaldırılması

• Madımak’ın müze yapılması

• Kamuya girişte ve görev yükseltmede ayrımcılığın önlenmesi

11. Güvenlik Güçleri ve Güvenlik Bürokrasisine Özlük Hakları İyileştirmesi

Polis, jandarma ve güvenlik bürokrasisindeki sivil memurlar için çalışma koşullarının iyileştirilmesi, özlük haklarının güçlendirilmesi öneriliyor.